Próby wątrobowe. Czym są i na czym polegają?
7 min czytania
Wyniki prób wątrobowych mogą powiedzieć o twojej wątrobie i jej zdrowiu więcej niż może ci się wydawać. Mierzą poziom białek, w tym poziom aktywności enzymów i innych parametrów, których oznaczenie pozwoli na sprawdzenie stanu zdrowia tego organu. Chciałbyś dowiedzieć się więcej na temat prób wątrobowych i na czym polegają? Wykonywałeś je ostatnio i chciałbyś lepiej zrozumieć wynik? Czytaj dalej, by dowiedzieć się wszystkiego na temat prób wątrobowych, interpretacji ich wyników i nie tylko.
Czym są próby wątrobowe?
Próby wątrobowe czy też panel wątrobowy to badanie to badanie wykonywane w celu określenia poziomu białek w tym aktywności enzymów oraz innych substancji produkowanych przez wątrobę.1 Zadaniem prób wątrobowych jest pomoc w zdiagnozowaniu i monitorowaniu schorzeń wątroby lub uszkodzeń tego narządu poprzez pomiar poziomów wspomnianych wcześniej białek, ocenę aktywności enzymów i innych substancji produkowanych przez wątrobę. 2
Co mierzą próby wątrobowe?
Podczas wykonywania prób wątrobowych, pojedyncza próbka krwi może zostać zbadana pod kątem: 2
- Albumin: białek produkowanych w wątrobie,
- Białka całkowitego: poziomu białka we krwi,
- Bilirubiny: barwnika produkowanego w wątrobie,
- Enzymów produkowanych w wątrobie: ALP (fosfatazy alkalicznej), ALT (transaminazy alaninowej), AST (aminotransferazy asparaginianowej), GGT (gammaglutamylotransferazy) oraz LDH (dehydrogenazy mleczanowej),
- Czasu protrombinowego (PT): w celu zbadania procesu krzepnięcia krwi.
Po co wykonuje się próby wątrobowe?
Próby wątrobowe służą do określenia, czy poziom jednej lub większej liczby substancji nie znajduje się poza prawidłowym zakresem.1 Nieprawidłowe wyniki nie zawsze wskazują na chorobę wątroby, ale dla lekarza mogą być ważnymi wskaźnikami w procesie diagnozy. 2
Dlaczego potrzebuję wykonać próby wątrobowe?
Twój lekarz może zlecić wykonanie prób wątrobowych, jeśli doświadczasz objawów pewnych schorzeń wątroby (np. zapalenia wątroby, które może powodować obrzęk tego narządu), co stanowi poważne zagrożenie. Typowe symptomy problemów z wątrobą to: 3
żółtaczka: zażółcenie oczu i skóry
.svg)
ból i napuchnięty brzuch
.svg)
opuchnięte nogi i kostki
.svg)
swędzenie skóry
ciemny kolor moczu
jasny kolor kału
.svg)
nudności lub wymioty
utrata apetytu
.svg)
łatwe powstawanie siniaków
Nawet jeśli obecnie nie doświadczasz żadnych niepokojących objawów, twój lekarz może zlecić wykonanie prób wątrobowych, jeśli: 3
- pijesz dużo alkoholu,
- w rodzinie występowały wcześniej choroby wątroby,
- masz dużą nadwagę,
- przyjmujesz leki, które mogą uszkodzić ten narząd.
Wyniki prób wątrobowych pokażą także, czy twój stan się pogarsza lub czy leczenie jest skuteczne. 3
Czy muszę przygotować się do badań?
Ponieważ pewne leki (niektóre antybiotyki, środki przeciwdrgawkowe, leki dla cukrzyków i inne) lub alkohol mogą wpływać na poziom enzymów i białek, które oznacza się w badaniach, poinformuj o tym lekarza. 4 Może on zlecić wcześniejsze ich odstawienie. Zawsze zaleca się za to wypicie dużej ilości wody. 5
Co dzieje się podczas oznaczania prób wątrobowych?
Pobieranie próbki krwi do analizy prób wątrobowych nie różni się od zwykłego badania krwi. Pracownik medyczny zdezynfekuje twoją skórę, aby zmniejszyć ryzyko infekcji. Może zastosować elastyczny pasek na ramię, by zwiększyć widoczność żył, następnie użyje igły do pobrania próbki i wyśle ją do analizy. 5 Cały proces nie zajmie więcej niż kilka minut. 1
Czy z wykonaniem prób wątrobowych wiąże się jakieś ryzyko?
Istnieje bardzo niewiele potencjalnych zagrożeń w związku z wykonaniem prób wątrobowych. Mogą pojawić się ból i siniak w miejscu wkłucia, ale powinny ustąpić wciągu kilku dni. Jeśli tak się nie stanie, najlepiej skonsultować to z lekarzem. 1, 3
Co oznaczają wyniki prób wątrobowych?
Jeśli jedna lub więcej wartości wyników prób wątrobowych odbiega od normy, może okazać się, że twoja wątroba została uszkodzona lub że nie działa prawidłowo. Bardzo ważna jest świadomość tego, że same wyniki nie są równoznaczne ze stanem chorobowym, ale ich kombinacja może wskazywać na konkretny rodzaj uszkodzenia wątroby lub jej schorzenia. Uszkodzenie wątroby może być spowodowane różnymi czynnikami – od wirusowego zapalenia wątroby typu A, B lub C, przez spożywanie alkoholu i nowotwór wątroby aż po cukrzycę. Konieczne mogą być dalsze badania, by określić, co jest przyczyną nieprawidłowości w wynikach twoich badań.
Zanim zaczniesz się martwić, powinieneś skonsultować się z lekarzem, by dokładnie przeanalizował twoje wyniki . 1,6
FAQ
-
Próby wątrobowe mogą pokazać, czy twoja wątroba jest uszkodzona, ale wyniki poza granicami normy mogą być także skutkiem innych czynników. By dowiedzieć się więcej, porozmawiaj z lekarzem.
-
Wszystkie parametry są tak samo istotne. Na szczęście wystarcza jedna próbka krwi, by oznaczyć wartości wszystkich istotnych białek, wśród nich enzymów i innych substancji produkowanych przez wątrobę, umożliwiając lekarzowi ogląd całości stanu funkcjonowania tego organu.
-
Ponieważ prawidłowy zakres referencyjny może się różnić, laboratoria zwykle podają te dane obok wyników. Jeśli nie jesteś czegoś pewien, skonsultuj się z lekarzem, by uzyskać więcej informacji.
-
Jeśli w próbach wątrobowych wartości niektórych substancji są podwyższone, może to wskazywać na uszkodzenie wątroby. To jednak może określić wyłącznie lekarz, ponieważ może spojrzeć na wyniki całościowo i właściwie je zinterpretować.
-
Jeśli twoja wątroba nie funkcjonuje prawidłowo, możesz doświadczyć następujących objawów:
- uczucie ucisku w prawej górnej części brzucha,
- żółtaczka (żółtawy kolor skóry i oczu),
- utrata apetytu,
- mdłości,
- wymioty,
- słabość,
- zmęczenie.
JUZ DZIS ZACZNIJ DBAC O SWOJA WATROBE Z ESSENTIALE
Złote zasady zdrowej diety wątrobowej
Dieta wątrobowa to bardziej ciągły i systematyczny sposób troski o wątrobę.
Produkty wspierające detoks wątroby
Produkty spożywcze, które utrzymują Twoją wątrobę w zdrowiu.
Oczyszczanie wątroby: Czym jest i jak działa?
Poznaj czynniki, które negatywnie wpływają na Twoją wątrobę.
Regeneracja wątroby: jak wygląda ten proces?
Poznaj czynniki, które negatywnie wpływają na Twoją wątrobę.
- https://medlineplus.gov/lab-tests/liver-function-tests/,, , dostęp 03.10.2023
- https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/liver-function-tests/about/pac-20394595 , dostęp 03.10.2023
- https://www.webmd.com/hepatitis/liver-function-test-lft , dostęp 03.10.2023
- https://www.drugs.com/medical-answers/medications-liver-enzymes-elevated-3566419/ , dostęp 03.10.2023
- https://www.healthline.com/health/liver-function-tests#test-prep , dostęp 03.10.2023
- https://www.healthdirect.gov.au/liver-function-tests , dostęp 03.10.2023
Proaktywne wsparcie wątroby z Essentią Proactive
ESSENTIA PROACTIVE
Essentia Proactive jest suplementem diety, wspomagającym prawidłowe funkcjonowanie zdrowej wątroby.1 Unikalne połączenie 3 składników2 – choliny i witamin C i E kompleksowo wspiera działanie zdrowej wątroby, w tym proces detoksykacji i metabolizmu tłuszczów. To także wątroba daje Ci energię, która jest potrzebna, by czuć się młodo.3 To odpowiedni produkt do codziennego stosowania.
Podmiot wprowadzający do obrotu: Opella Healthcare Poland Sp. z o.o.
Suplement Diety
Regeneruj wątrobę i odzyskaj energię z Essentiale Forte oraz Essentiale Max1
ESSENTIALE FORTE
Essentiale® Forte zalecany jest do stosowania osobom cierpiącym na dolegliwości wątroby spowodowane nieprawidłową dietą.
1 kapsułka zawiera 300 mg substancji czynnej – fosfolipidów niezbędnych (EPL). Essentiale Forte regeneruje, wzmacnia i chroni wątrobę przed substancjami toksycznymi.
ESSENTIALE MAX
Essentiale® Max zalecany jest do stosowania w chorobach i dolegliwościach wątroby spowodowanych działaniem substancji toksycznych oraz w przebiegu zapalenia wątroby. 1 kapsułka zawiera 600 mg substancji czynnej – fosfolipidów niezbędnych (EPL). Essentiale Max regeneruje, wzmacnia i chroni wątrobę przed substancjami toksycznymi.
Essentiale Forte, kapsułki, 300 mg fosfolipidów z nasion sojowych. Wskazania: Roślinny produkt leczniczy stosowany w chorobach wątroby. Zmniejsza dolegliwości, jak: brak apetytu, uczucie ucisku w prawym nadbrzuszu spowodowane uszkodzeniem wątroby w wyniku nieprawidłowej diety, działania substancji toksycznych lub zapalenia wątroby. Podmiot odpowiedzialny: Opella Healthcare Poland Sp. z o.o., grupa Sanofi. (CHPL Essentiale Forte 06.2023)
Essentiale MAX, kapsułki, twarde, 600 mg fosfolipidów z nasion sojowych. Wskazania: Roślinny produkt leczniczy stosowany w chorobach wątroby. Zmniejsza dolegliwości, jak: brak apetytu, uczucie ucisku w prawym nadbrzuszu spowodowane uszkodzeniem wątroby w wyniku nieprawidłowej diety, działania substancji toksycznych lub zapalenia wątroby. Podmiot odpowiedzialny: Opella Healthcare Poland Sp. z o.o., grupa Sanofi. (CHPL Essentiale Max 06.2023)
To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania i tylko wtedy, gdy jest to konieczne. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
1. Wykazano w modelach eksperymentalnych. Lieber CS. et al. Phosphatidylocholine protects against fibrosis and cirrhosis in the baboon. Gastroenterology 1994; 106: 152-159.; Gundermann KJ et al. Activity of Essential Phospholipids (EPL) From Soybeen in Liver Diseases. Pharmacol Rep 2011; 63(3): 643-59.; Essentiale® Forte ChPL 06.2023; Essentiale® Max ChPL 06.2023 Swain MG. Fatigue in liver disease: pathophysiology and clinical management. Can J Gastroenterol. 2006; 20(3):181-188.