Badanie GGTP: Czym jest i w jakim celu je wykonujemy?

>   Czym jest GGTP?

>    Dlaczego GGTP jest tak istotne dla twojej wątroby?

>    Czym jest badanie GGTP?

>    Dlaczego musisz wykonanać badanie GGTP?

>    Kto wykonuje badanie GGTP?

>    Co dzieje się podczas wykonywania badania GGTP?

>    Czy do badania GGTP trzeba się przygotować?

>    Czy z badaniem GGTP wiąże się jakieś ryzyko?

>    Jak interpretować wyniki badania GGTP?

>    Jak można obniżyć wyniki GGTP?

>    Kiedy powinieneś skontaktować się z lekarzem?

   5 min czytania

Udostępnij artykuł

Twoja wątroba jest jednym z najbardziej skomplikowanych i interesujących organów, który pełni ponad 500 funkcji. W wątrobie znajduje się również wiele enzymów, takich jak GGTP, które mogą zostać uwolnione do krwiobiegu, gdy dojdzie do uszkodzenia wątroby. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, czym jest GGTP, dlaczego jest tak istotne dla twojej wątroby, jak jest oznaczane i jak interpretować wyniki.

Czym jest GGTP?

Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) jest również nazywana transpeptydazą gamma-glutamylową (GGTP). Jest to enzym (rodzaj białka, który umożliwia realizację pewnych funkcji organizmu). GGTP występuje w błonach komórkowych wielu narządów - głównie w wątrobie.1 Kiedy twoja wątroba ulegnie uszkodzeniu, pewna ilość GGTP może przedostać się do krwiobiegu.2

Dlaczego GGTP jest tak istotna dla twojej wątroby

GGTP to enzym obecny w wątrobie, który odgrywa istotną rolę w obronie komórkowej i ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym.3 Poziom aktywności GGTP jest również ważnym wskaźnikiem, który może pokazać, czy cierpisz na uszkodzenia wątroby lub dróg żółciowych, które transportują żółć do i z wątroby. Samo badanie aktywności GGTP nie pozwoli na diagnozę konkretnej przyczyny choroby wątroby, ale może dostarczyć lekarzowi informacji na temat twojego stanu, szczególnie jeśli jest wykonywane razem z innymi badaniami wątroby, takimi jak badanie AST. 2

Czym jest badanie GGTP?

Badanie GGTP – znane również jako badanie GGT – mierzy aktywność gamma-glutamylotranspeptydazy we krwi. Zazwyczaj jest wykonywane po to, by:

  • Pomóc zdiagnozować chorobę wątroby, ponieważ GGTP przedostaje się do krwiobiegu, gdy dochodzi do uszkodzenia wątroby. 
  • Zdiagnozować schorzenie układu kostnego. 
  • Sprawdzić, czy nie ma blokad dróg żółciowych, ponieważ GGTP jest pierwszym enzymem wątrobowym, który wzrasta, gdy przewody żółciowe są zablokowane lub zwężone. 
  • Monitorować zaburzenia związane z nadużywaniem alkoholu. 1, 2

GGTP może dostarczyć lekarzowi więcej informacji na temat konkretnej jednostki chorobowej, jeśli jego poziom jest mierzony jednocześnie z poziomem innych enzymów.

Dlaczego warto wykonać badania GGTP?

Twój lekarz może zalecić wykonanie badania GGTP, jeśli:

  • Wykazujesz objawy choroby wątroby lub niedrożności dróg żółciowych 2
  • Miałeś wykonywane badania ALP (fosfatazy alkalicznej, enzymu występującego w różnych częściach ciała, który pomaga zdiagnozować choroby wątroby lub kości) lub inne testy czynności wątroby, które wykazały nieprawidłowe wyniki. 2
  • Jesteś leczony z powodu nadużywania alkoholu, a twój lekarz, za pomocą badania GGTP, chce monitorować abstynencję. 1

Jakie są objawy wysokiego GGTP?

Chociaż sam poziom GGTP we krwi nie powoduje określonych objawów, jego obecność może wskazywać na uszkodzenie wątroby, a niektóre z objawów, które możesz zauważyć, to:

uczucie zmęczenia 1

złe samopoczucie 1 

żółtaczka (stan, który powoduje żółknięcie skóry i oczu) 1

nienormalnie obrzmiały brzuch (rozdęcie) z powodu nagromadzenia płynów1

utrata apetytu 1

wymioty i nudności 1

swędząca skóra 1

słabość1

ból lub tkliwość w prawej górnej stronie brzucha 1

powiększona wątroba1

utrata wagi1

problemy ze snem1

Jeśli doświadczasz któregoś z powyższych objawów, może się okazać, że cierpisz na chorobę wątroby lub uszkodzenie tego narządu. Wtedy podwyższony poziom GGTP we krwi może być zauważalny.

Kto wykonuje badania GGTP?

Krew zostanie pobrana przez personel medyczny zajmujący się pobieraniem krwi. Pobrana próbka jest wysyłana do laboratorium, gdzie specjalista przygotuje ją i przeprowadzi testy w urządzeniu zwanym analizatorem. 1

Co dzieje się podczas badania GGTP?

Badanie nie zajmie więcej niż kilka minut. Pracownik medyczny niewielką igłą pobierze próbkę krwi z okolicy zgięcia łokciowego. Podczas wbijania i wysuwania igły poczujesz ostre ukłucie, ale nie będzie to bardzo bolesne. Krew zostanie następnie pobrana i umieszczona w probówce lub fiolce. 2

Czy do badania GGTP trzeba się przygotować?

Zazwyczaj do badania nie trzeba szczególnych przygotowań.2 Istnieją jednak pewne leki i suplementy, które mogą wpływać na wyniki badań, poinformuj więc swojego lekarza o wszystkich specyfikach, które przyjmujesz. Lekarz może zalecić przerwanie stosowania niektórych leków. Ponieważ nawet niewielka ilość alkoholu może wpłynąć na poziom GGTP, lekarz może również zalecić powstrzymanie się od spożywania alkoholu na 24 godziny przed badaniem. 1

Czy z badaniem GGT wiąże się jakieś ryzyko?

Badanie krwi, takie jak GGTP, jest standardową procedurą medyczną obarczoną niewielkim lub żadnym ryzykiem. Możesz co najwyżej odczuwać lekki ból lub zaobserwować siniaki w miejscu wkłucia igły, ale te objawy szybko znikną. 1

Jak interpretować wyniki badania GGTP?

Wyniki badania GGTP są wykorzystywane do sprawdzania uszkodzeń wątroby i często są interpretowane razem z innymi wynikami badań prób wątrobowych, takimi jak ALP. Podwyższony poziom GGTP może wskazywać na stan lub chorobę, które spowodowały uszkodzenie wątroby, ale nie na jego przyczynę, podczas gdy wynik niski lub w granicach normy oznacza, że choroba wątroby jest mało prawdopodobna. 4

Po otrzymaniu wyników badań wraz z poziomem GGTP, zapewne otrzymasz następujące informacje: 1

  • Nazwę testu lub substancji, której poziom został zmierzony1
  • Wartość pomiaru badania danego parametru krwi oraz jednostki w jakich został zmierzony 1 
  • Zakres referencyjny dla danego parametru1
  • Wszelkie informacje dotyczące tego, czy wyniki są wysokie, niskie, normalne lub nieprawidłowe.1

Powinieneś łatwo zauważyć, czy twoje wyniki mieszczą się w zakresie wysokim, niskim czy prawidłowym, ale zawsze warto porozmawiać z lekarzem. 1

Jakie są prawidłowe wyniki badania GGTP?

Prawidłowy zakres poziomu GGTP będzie się różnił w zależności od laboratorium, w którym wykonujesz test. Niektóre normy laboratoryjne mogą się różnić od innych, zatem sprawdź wartości zakresu referencyjnego, które otrzymasz razem z wynikami. Przeciętny zakres referencyjny poziomu GGTP dla dorosłych wynosi od 5 do 40 IU/L (jednostek międzynarodowych na litr). Ponadto, wartości GGTP mogą się różnić w zależności od czynników indywidualnych, takich jak wiek, pochodzenie etniczne i płeć. 1

Co to znaczy, że poziom GGTP jest wysoki?

Wysoki poziom GGTP we krwi może wskazywać na to, że enzym ten przedostał się z komórek wątroby do krwi, a to z kolei może oznaczać uszkodzenie wątroby lub dróg żółciowych. Poziom GGTP wzrasta w zależności od stopnia uszkodzenia wątroby, ale sama o nim informacja nie wskaże konkretnej przyczyny. 5

Uszkodzenie wątroby może być spowodowane między innymi przez: 2

  • wirusowe zapalenie wątroby 
  • marskość
  • alkoholizm
  • zapalenie trzustki
  • cukrzycę
  • zastoinową niewydolność serca
  • skutki uboczne niektórych leków. 

Jednak sam wysoki wynik badania GGTP nie musi oznaczać choroby. Porozmawiaj o swoich wynikach z lekarzem, który może na tej podstawie podjąć decyzję dotyczącą dalszych badań lub leczenia.1

Co to oznacza, że wyniki badania GGTP są niskie?

Jeśli masz niski poziom GGTP, najprawdopodobniej nie cierpisz na chorobę wątroby i nie spożywałeś alkoholu. Wyniki poniżej normy zazwyczaj nie stanowią powodów do zmartwień, ale lekarz powinien być w stanie rozwiać twoje ewentualne obawy. 2

Czy muszę udać się do lekarza, jeśli moje wyniki badań GGTP są nieprawidłowe?

Lekarz omówi twoje wyniki, ponieważ poziom GGTP może różnić się w zależności od czynników indywidualnych. Ważne jest również, aby przyjrzał się innym wynikom poziomów aktywności enzymów wątrobowych, na przykład wynikom badania ALP, co pomoże mu uzyskać lepszy obraz twojego stanu zdrowia. Może zlecić dalsze badania, jeśli wyniki nie są jednoznaczne lub jeśli istnieje inny test, który może dostarczyć więcej informacji na temat twojego stanu zdrowia

Jak obniżyć poziom GGTP?

Jeśli masz wysoki poziom GGTP we krwi, prawdopodobną przyczyną jest uszkodzenie wątroby. Zatem, aby obniżyć poziom GGTP, wątroba będzie musiała wyzdrowieć. Wszystko zależy jednak od stopnia uszkodzenia, jego przyczyny i tego, czy jest to stan ostry czy przewlekły. Lekarz internista, gastroenterolog lub hepatolog może zalecić leczenie, które obejmie zmiany stylu życia i diety [link to liver diet article], a wśród nich odstawienie alkoholu i niektórych leków oraz utratę masy ciała. Poważniejsze stany mogą wymagać przyjmowania leków, a w skrajnych przypadkach nawet przeszczepu wątroby. Sposoby na obniżenie poziomu GGTP będą zależeć od indywidualnego przypadku, najlepszej porady udzieli więc lekarz. 6

Możesz również przyspieszyć regenerację wątroby za pomocą leków dostępnych bez recepty Essentiale Forte i Essentiale Max.

Kiedy powinieneś kontaktować się z lekarzem?

Jeśli zaobserwujesz u siebie objawy uszkodzenia wątroby, takie jak żółtaczka albo ból w prawej górnej części brzucha, skontaktuj się z lekarzem. Także jeśli zmagasz się z nadmiernym spożyciem alkoholu, lekarz może zalecić odpowiedni plan leczenia lub pomoże znaleźć właściwy program wsparcia. 1

Złote zasady zdrowej diety wątrobowej

Dieta wątrobowa to bardziej ciągły i systematyczny sposób troski o wątrobę.

Więcej

Produkty wspierające detoks wątroby

Produkty spożywcze, które utrzymują Twoją wątrobę w zdrowiu.
 

Więcej

Regeneracja wątroby: jak wygląda ten proces?

Poznaj czynniki, które negatywnie wpływają na Twoją wątrobę.
 

Więcej

Oczyszczanie wątroby: Czym jest i jak działa?

Poznaj czynniki, które negatywnie wpływają na Twoją wątrobę.
 

Więcej

Proaktywne wsparcie wątroby z Essentią Proactive

ESSENTIA PROACTIVE

Essentia Proactive jest suplementem diety, wspomagającym prawidłowe funkcjonowanie zdrowej wątroby.1 Unikalne połączenie 3 składników2 – choliny i witamin C i E kompleksowo wspiera działanie zdrowej wątroby, w tym proces detoksykacji i metabolizmu tłuszczów. To także wątroba daje Ci energię, która jest potrzebna, by czuć się młodo.3 To odpowiedni produkt do codziennego stosowania.

Więcej

Podmiot wprowadzający do obrotu: Opella Healthcare Poland Sp. z o.o.

Suplement Diety

Regeneruj wątrobę i odzyskaj energię z Essentiale Forte oraz Essentiale Max1

ESSENTIALE FORTE

Essentiale® Forte zalecany jest do stosowania osobom cierpiącym na dolegliwości wątroby spowodowane nieprawidłową dietą.
1 kapsułka zawiera 300 mg substancji czynnej – fosfolipidów niezbędnych (EPL). Essentiale Forte regeneruje, wzmacnia i chroni wątrobę przed substancjami toksycznymi.

Więcej

ESSENTIALE MAX

Essentiale® Max zalecany jest do stosowania w chorobach i dolegliwościach wątroby spowodowanych działaniem substancji toksycznych oraz w przebiegu zapalenia wątroby. 1 kapsułka zawiera 600 mg substancji czynnej – fosfolipidów niezbędnych (EPL). Essentiale Max regeneruje, wzmacnia i chroni wątrobę przed substancjami toksycznymi.

Więcej

Essentiale Forte, kapsułki, 300 mg fosfolipidów z nasion sojowych. Wskazania: Roślinny produkt leczniczy stosowany w chorobach wątroby. Zmniejsza dolegliwości,  jak: brak apetytu, uczucie ucisku w prawym nadbrzuszu spowodowane uszkodzeniem wątroby w wyniku nieprawidłowej diety, działania substancji toksycznych lub zapalenia wątroby. Podmiot odpowiedzialny: Opella Healthcare Poland Sp. z o.o., grupa Sanofi. (CHPL Essentiale Forte 06.2023)

Essentiale MAX,  kapsułki, twarde, 600 mg fosfolipidów z nasion sojowych. Wskazania: Roślinny produkt leczniczy stosowany w chorobach wątroby. Zmniejsza dolegliwości, jak: brak apetytu, uczucie ucisku w prawym nadbrzuszu spowodowane uszkodzeniem wątroby w wyniku nieprawidłowej diety, działania substancji toksycznych lub zapalenia wątroby. Podmiot odpowiedzialny: Opella Healthcare Poland Sp. z o.o., grupa Sanofi. (CHPL Essentiale Max 06.2023)

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania i tylko wtedy, gdy jest to konieczne. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

1. Wykazano w modelach eksperymentalnych. Lieber CS. et al. Phosphatidylocholine protects against fibrosis and cirrhosis in the baboon. Gastroenterology 1994; 106: 152-159.; Gundermann KJ et al. Activity of Essential Phospholipids (EPL) From Soybeen in Liver Diseases. Pharmacol Rep 2011; 63(3): 643-59.; Essentiale® Forte ChPL 06.2023; Essentiale® Max ChPL 06.2023 Swain MG. Fatigue in liver disease: pathophysiology and clinical management. Can J Gastroenterol. 2006; 20(3):181-188.​